"Soru sormalarına, merak ettikleri sorulara yanıt bulmalarına fırsat verilirse çocukların öğrenme ve keşfetme istekleri artar. Biz yetişkinler de onlara yol göstererek, onlarla birlikte çalışarak çocukların bu yöndeki gelişimlerine katkıda bulunabiliriz."
Benzer düşünceden yola çıkan Dr. Mary Kellett, İngiltere’de Open Üniversite’de 2002 yılında Araştırmacı Çocuk Merkezi’ni kurdu. Bu merkezde farklı yaş gruplarından çocuklar araştırma yapmakla ilgili eğitim almaya, ardından da yetişkinlerin rehberliğinde kendi araştırmalarını yapmaya başladı. Tüm bu süreç sonunda çocukların öğrenme ve keşfetme isteklerinin arttığı, kendilerine güvenlerinin geliştiği gözlemlendi. Aynı zamanda çocuklarla birlikte çalışan yetişkinlerin de onların dünyasını daha yakından tanıma fırsatı buldukları görüldü.
İngiltere’deki Araştırmacı Çocuk Merkezi’nde yapılan çalışmaların yaygınlaştırılması için 2006 yılında Türkiye’yle birlikte yedi ülkenin ortaklığıyla Avupa Birliği Comenius Projesi kapsamında, CARIPSIE (Children As Researchers In Primary Schools In Europe - Avrupa’daki İlköğretim Okullarında Araştırmacı Çocuklar) projesi başlatıldı. Bu eşsiz projenin amacı, okul öncesi ve ilköğretim çağındaki çocuklara araştırma yapma becerilerini kazandırmaktı. Ayrıca bu becerileri kazandırmanın en iyi yolunu belirleyerek bir program hazırlamak ve bu programın okul programında nasıl yer alabileceğini ortaya koymaktı. 2009 yılında tamamlanan Avupa Birliği Comenius Projesi CARIPSIE, Türkiye’de Araştırmacı Çocuk Merkezi’nin kurulmasının temelini oluşturdu.
Araştırmacı Çocuk Merkezi, Türkiye’deki okul öncesi ve ilköğretim çağındaki çocuklara araştırma yapma becerilerini kazandırmak ve bu becerilerin kazandırılmasına yönelik hazırlanan programı yaygınlaştırmak, aynı zamanda eğitim alanında öğrenmeye destek olacak, öğrenmeyi zenginleştirecek ve eğlenceli hale getirecek çalışmaları yürütmek amacıyla kuruldu.
Araştırmacı Çocuk Merkezi çocuklara, okullara, öğretmenlere ve öğretmen adaylarına yönelik günlük, haftalık ya da aylık eğitim programları, seminerler ve atölyeler düzenliyor.
Çocuk Programı:
6-12 yaş grubu çocuklar için bilimi sevdirmek amacıyla hazırlanan hafta sonu programı. Deneyimli eğitimenler liderliğinde yürütülen program eğlenceli bilim atölyelerini içermekte.
Bir Kaşık Mühendislik
Mühendisler, çevrelerindeki sorunları çözerler. Doğal kaynakları kullanarak, bilim ve teknolojiden yararlanarak köprüler, barajlar, uçaklar yaparlar. Mühendislerin en önemli özellikleri, yaratıcılıklarıdır. Bu yaratıcı mühendislik atölyesinde de çocuklar, geometrik şekillerin yapılarda nasıl kullanıldığını keşfetmekte, köprü çeşitleri ve köprüleri etkileyen kuvvetlerle tanışmakta, ardından bir köprü tasarlayarak bunun dayanıklılığını ölçmekteler. Tıpkı gerçek mühendisler gibi!
Okul Programı:
6-12 yaş grubu çocuklar için bilimsel araştırma basamaklarının, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerinin eğlenceli etkinliklerle öğretildiği 10 haftalık eğitim programıdır. Araştırmacı Çocuk ve Yaratıcı Çocuk olmak üzere iki program vardır.
Araştırmacı Çocuk:
Programın amacı: İlköğretim öğrencilerine araştırma yapma becerilerinin kazandırılması.
Programın süresi: 10 hafta, haftada bir ders saati
Programın içeriği: Öğrenciler bir yandan araştırma yapmayı öğrenir bir yandan da kendi araştırmalarını yürütür. Araştırma nedir? Araştırmacı kimdir? Araştırma nasıl yapılır? İyi bir araştırmacı hangi özelliklere sahiptir? Etik olmak ne demektir? Nasıl araştırma planı yapılır? İyi bir araştırma sorusu nasıl hazırlanır? Nasıl ön bilgi toplanır? Hangi araştırma yöntemleri vardır? Araştırma yöntemi nasıl seçilir? Nasıl veri toplanır? Toplanan veriler nasıl düzenleri ve analiz edilir? Nasıl rapor hazırlanır? Araştırma nasıl sunulur? gibi konularda eğlenceli etkinlikler yer alıyor. 1. hafta öğrenciler araştırma sorusu hazırlama, 2. hafta plan yapma, 3. hafta ön bilgi toplama, 4.ve 5. haftalar yöntem belirleme, 6. ve 7. haftalar veri toplama ve analiz, 8. ve 9. haftalar rapor hazırlama ve 10. hafta sunum yapma üzerine çalışıyor.
Yaratıcı Çocuk:
Programın amacı: İlköğretim öğrencilerine eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerinin kazandırılması.
Programın süresi: 6 hafta, haftada bir ders saati.
Programın içeriği: Öğrenciler, yapılandırmacı programı destekleyen ve bilim öğretiminde kullanılan 5E Modeli aracılığıyla Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler ve Türkçe derslerinde derse daha fazla katılım gösterirken, daha çok işbirliği yapıyor, önceki bilgilerinin üzerine keşfederek kendi öğrenmelerini yapılandırıyor ve yeni bilgiler üretiyorlar. Modelin 5 öğrenme basamağı var: İlişkilendirme, keşfetme, açıklama, detaylı çalıma ve değerlendirme. Öğrenciler, 1. basamakta belirlenen konuya merak ve ilgi duyuyor, konuyla ilgili kendi bilgi, gözlem ve deneyimlerini paylaşıyor. 2. basamakta konuyla ilgili deney, gözlem, keşif yapıyor. 3. basamaktaysa öğrendikleri yeni bilgileri düzenliyor, özet çıkarıyor ve kendi bakış açılarını ortaya koyuyor. 4. basamaktaysa öğrendikleriyle başka konular arasında ilişki kuruyor, yeni sorular soruyorlar.
